Viễn cảnh nước Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu (EU) mà không đạt được thỏa thuận nào dường như ngày càng có khả năng xảy ra bởi thời hạn 31-10 đã cận kề. Một kịch bản như vậy có thể biến kế hoạch du lịch của hàng triệu người trở thành cơn ác mộng bởi sự chậm trễ, trì hoãn và nhiều rắc rối.

Brexit không thỏa thuận có thể khiến những du khách hàng không phải đợi chờ rất lâu ở sân bay.   Ảnh: AFP

Du khách đến hoặc đi khỏi Anh phải đối mặt với nhiều điều không chắc chắn khiến họ hầu như không thể lập kế hoạch hiệu quả để tránh chúng. Phố Downing đã xác nhận rằng, các quy tắc Tự do Di chuyển đối với công dân EU sẽ thay đổi "ngay lập tức", với việc kiểm tra tội phạm sẽ chặt chẽ hơn. Có lẽ, du khách sẽ dành hàng giờ, hàng ngày, bị mắc kẹt tại các cảng hoặc phòng chờ của sân bay.

Kỳ nghỉ bị gián đoạn có vẻ như không có gì đáng nói so với các thỏa thuận thương mại khổng lồ đang bị đe dọa trong các cuộc đàm phán Brexit, nhưng ngành du lịch trị giá hàng tỷ USD là rất quan trọng đối với cuộc sống của hàng triệu lao động. Theo các chuyên gia du lịch, việc đến và đi khỏi Anh chắc chắn sẽ gặp phải sự gián đoạn đáng kể, đặc biệt nếu những hạn chế mới được thực hiện ngay lập tức. Hàng không, tiền tệ, bảo hiểm, chuyển vùng điện thoại di động và kiểm soát hộ chiếu đều có khả năng bị ảnh hưởng. "Chuẩn bị cho việc không đạt được thỏa thuận hiện là ưu tiên của chính phủ Anh. Vì vậy, chúng tôi phải giải tỏa cơn ác mộng đó", Tom Jenkins, Giám đốc điều hành Hiệp hội Du lịch Châu Âu (ETOA), cho biết.

Xếp hàng tại biên giới

Theo ông Jenkins, kịch bản Brexit không thỏa thuận có thể khiến du khách xếp hàng đợi kiểm soát hộ chiếu, bởi Liên minh Châu Âu có ý định coi hành khách của Anh là những người đến từ "nước thứ ba" thay vì những người được hưởng quyền tự do di chuyển của EU. "Điều này tốn thêm 90 giây kiểm tra mỗi hành khách. Các chuyến bay sẽ trì hoãn khởi hành nhiều giờ. Xếp hàng đợi có khả năng sẽ xuất hiện nhiều hơn tại các sân bay của Anh và EU", ông Jenkins nói.

Tuy nhiên, không phải ai cũng dự báo số phận và u ám. "Du lịch là ngành kinh doanh lớn ở Anh cũng như Châu Âu. Cả hai đều thu về số tiền khổng lồ mỗi năm từ du khách khắp nơi trên thế giới. Do đó, chính phủ Anh và EU sẵn sàng để đảm bảo điều này không bị gián đoạn", Matt Dunne, Giám đốc điều hành Cty du lịch Healing Holidays, nhận xét.

Điều gì xảy ra với du lịch hàng không?

Trong khi một số người cho rằng giá vé máy bay có thể tăng lên trong trường hợp Brexit không thỏa thuận, dự kiến du lịch hàng không vẫn sẽ tiếp tục giữa Anh và EU ngay cả khi thỏa thuận không được ký kết. EU đã ban hành hướng dẫn vào tháng 12-2018 dự định cho phép các chuyến bay từ Anh vào không phận của mình. Tuy nhiên, điều này chỉ có ý nghĩa đối với những "kết nối cơ bản".

Nhằm tránh những rắc rối hậu Brexit, hãng hàng không Ryanair, một trong những hãng vận tải lớn nhất Châu Âu, đã thành lập Cty con tại Anh để có được chứng nhận riêng của Anh nếu Brexit gặp sự cố. Trong khi đó, hãng EasyJet của Anh đã lập trụ sở tại Châu Âu. Chính phủ Anh cho biết họ đang nghiên cứu các đề xuất của EU, nhưng người dùng vẫn có thể đặt chuyến bay sau ngày 31-10 trong trường hợp không đạt thỏa thuận nào. "Cả EU và Anh đều nói rõ rằng, cả hai bên đều muốn đảm bảo các chuyến bay giữa Anh và EU tiếp tục trong bất kỳ kịch bản nào. Cả hai hiểu rõ tầm quan trọng của việc duy trì kết nối hàng không, mang lại lợi ích kinh tế và văn hóa quan trọng", Reigo Eljas, Giám đốc trang mạng lastminute.com tại Anh và Ireland nói.

Hộ chiếu vẫn có hiệu lực?

Còn hộ chiếu thì sao? Liệu công dân Anh, có hộ chiếu mang dòng chữ "Liên minh Châu Âu", vẫn có thể đi lại hợp pháp sau ngày 31-10?

Cơ quan lập pháp của EU cho biết ban đầu họ sẽ không yêu cầu thị thực. "Ủy ban Châu Âu (EC) đã công bố vào tháng 11-2018 rằng, ngay cả khi xảy ra kịch bản không đạt được thỏa thuận, du khách Anh vẫn có thể đến EU mà không cần thị thực, điều tương tự cũng được thực hiện đối với các công dân EU đến thăm Anh", Hiệp hội Du lịch Anh (ABTA) cho biết.

Tuy nhiên, EC cũng xác nhận rằng vào năm 2021, du khách Anh đến EU sẽ phải trả 7 EUR cho Hệ thống Ủy quyền và thông tin du lịch Châu Âu (ETIAS), có thể được mua trực tuyến trước khi đi du lịch. Điều này sẽ kéo dài 3 năm, đảm bảo việc nhập cảnh suôn sẻ tại biên giới và sân bay EU, tương tự như chương trình ESTA hiện tại mà nhiều du khách sử dụng để đến Mỹ.

Bảo hiểm và cấp cứu y tế?

Du khách Anh cũng có thể phải đối mặt với những thay đổi lớn khi nói đến việc tự bảo hiểm khi đi du lịch ở EU. Hiện tại, du khách cần sử dụng dịch vụ y tế có thể xuất trình Thẻ bảo hiểm y tế Châu Âu (EHIC) để được chăm sóc y tế miễn phí ở bất kỳ quốc gia EU nào. Tuy nhiên, ABTA cho biết: "Trong trường hợp Brexit không đạt thỏa thuận, các EHIC đã đăng ký ở Anh sẽ không còn hiệu lực". "Du khách Anh cần kiểm tra chính sách bảo hiểm du lịch của họ một cách cẩn thận để đảm bảo được cung cấp bảo hiểm đầy đủ. Có khả năng phí bảo hiểm có thể tăng lên trong ngắn hạn", Jo Mackay của Ticket For You, một Cty chuyên về các kỳ nghỉ ở Pháp và Italia cho biết. Trong khi đó, ABTA đang khuyên du khách Anh kiểm tra các chính sách hiện hành để xem họ có được bảo hiểm khẩn cấp hay không.

Giấy phép lái xe bị ảnh hưởng?

Những người lái xe đến EU từ Anh thông qua Đường hầm Channel và các cảng lớn ở Đông Nam nước Anh sẽ được hưởng lợi từ việc tàu và phà được bảo vệ theo quy định đường sắt của EU và luật hàng hải quốc tế tương ứng. Tuy nhiên, lái xe có thể cần phải có giấy phép đặc biệt khi đi trên đường của EU. Trong hướng dẫn chính thức được phát hành vào tháng 9-2018, chính phủ Anh cho biết: "Nếu không đạt thỏa thuận với EU, công dân cần phải có Giấy phép lái xe quốc tế (IDP) khi lái xe tại EU".

Các vấn đề khác?

Tương tự, những lo ngại cũng được đặt ra về chi phí sử dụng điện thoại di động ở EU khi đi du lịch. Các thỏa thuận trên toàn EU được đưa ra vào năm 2017 đã cấm các khoản phí chuyển vùng, nhưng nếu Brexit không đạt được thỏa thuận, các mạng di động của EU sẽ xem việc du khách Anh truy cập dữ liệu, gọi điện và gửi tin nhắn là "nước thứ ba". Chi phí đi lại của công dân Anh cũng có khả năng tăng, mặc dù điều đó có thể có lợi cho những người đi du lịch vào nước này khi tỷ giá hối đoái bị ảnh hưởng.

AN BÌNH

Thủ tướng Anh muốn có một thỏa thuận Brexit không "chốt chặn" Thủ tướng Anh Boris Johnson vừa viết thư gửi Chủ tịch EU Donald Tusk, trong đó khẳng định lại mong muốn của ông về việc ký kết một thỏa thuận Brexit, đồng thời phản đối "chốt chặn" gây tranh cãi về vấn đề Ireland. Trong bức thư, ông Johnson viết: "Tôi cam kết với ngài rằng Chính phủ sẽ hành động với sự tích cực và quyết đoán để đạt được một thỏa thuận. Đó là ưu tiên cao nhất của chúng tôi".  Tuy nhiên, Thủ tướng Anh cũng nhắc lại quan điểm của ông rằng kế hoạch rào cản Ireland là "phản dân chủ và mâu thuẫn với chủ quyền của Anh trong vị thế của một quốc gia". Bên cạnh đó, việc giữ Anh ở lại liên minh hải quan sẽ ngăn chặn London thiết lập một chính sách thương mại độc lập với các quy định của EU.  "Chốt chặn" là cơ chế giữ Anh trong các thỏa thuận hải quan của EU nhằm ngăn chặn một biên giới cứng giữa Bắc Ireland thuộc Anh và Cộng hòa Ireland, một nước thành viên EU. B.N